vasael.ir

به گزراش خبرنگار وسائل، امروزه در مطالعات علوم اجتماعی به ارتباط میان فرهنگ و انحرافات اجتماعی بیش از پیش توجه می‌شود. فرهنگ که فضای تنفس و اساس هویت هر جامعه را تشکیل می‌دهد و در تمامی ابعاد حیات اجتماعی جریان دارد، در شکل گیری پدیده مجرمانه و پیشگیری از آن تأثیر بسزایی دارد.

فرهنگ، انعکاس دهنده ارزش ها و معیار پایداری

فرهنگ، جوهره خصیصه و سرش جمعی توارث گونه‌ای است که در حیات اجتماعی یک جامعه روان است و در هنجارها و ارزش‌های اخلاقی، روش و منش اجتماعی تفکرات علمی و فلسفی و سرانجام نمادها و نمودهای هنری تجلی پیدا می‌کند. به تعبیری می‌توان فرهنگ را انعکاس دهنده ارزش‌ها، سنت‌ها و هنجارهای پایدار یک جامعه دانست.

ساختار و فضای فرهنگی هر جامعه با تهدیدها و چالش‌های درونی و بیرونی که زمینه بروز رفتارهای مجرمانه را فراهم می‌آورد، مواجه است. از عناصر مهم و تاثیرگذار در شکل دادن به معنای جرم و رفتارهای مجرمانه میزان سازگاری و تطابق هر رفتار با نظام ارزش ها و هنجارها و فرهنگ آن جامعه است.

کتابی که پیش رو دارید، حاصل توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی امروز ایران و جهان و تلاش در درک تاریخی و فرهنگی علل کجروی و آسیب های اجتماعی در ایران معاصر است. هر چند نویسندگان تلاش کرده اند از تمامی نظریه های معتبر موجود در این عرصه استفاده کنند، لیکن تلاش اصلی خود را متوجه واقعیت های فرهنگی و اجتماعی ایران معاصر کرده اند .

فرهنگ، سبک زندگی جوانان و مولفه های مداخله گر

در این کتاب به  موضوع سبک زندگی جوانان ایرانی و مولفه های مداخله گر در شکل دهی به آن به عنوان یکی از مهمترین مولفه های تعیین کننده وضعیت فرهنگی و اجتماعی توجه ویژه شده است.  همچنین نویسندگان از دلالتهای فرهنگی «گسست نسلی» و وضعیت خانواده ایرانی در مسیر تغییرات چند دهه اخیر د رتوضیح بخشی از ناهنجاری ها بهره گرفته اند.

همچنین در این کتاب به مطالعه پیشگیری اجتماعی از جرم، جرم شناختی فرهنگ و جهانی شدن فرهنگ، با هدف ارزیابی و نقد تعارض فرهنگ ها و زمینه های جرم زای توسعه و تضاد در مواجهه با فرهنگ جهانی و فرصت ها و تهدیدهای ناشی از آن، بخصوص ارزیابی و برآورد علمی نقش سیاست و مهندسی فرهنگی در پیشگیری اجتماعی از جرم با نگاه ویژه به سیاست پیشگیری اجتماعی ایران پرداخته شده است.

فرهنگ، یک پدیده فلسفی ـ جامعه شناختی

در فصل اول به پارادایم های جامعه شناختی پرداخته شده است. اغلب در درس هایی مانند جامعه شناسی جنایی و جرم شناسی و سایر مطالعات حوزه های اجتماعی به تاریخ تطور نظریه های شکل دهنده به آن علم اشاره می شود. می‌توان گفت یکی از محدودیت‌ها بر سر راه فهم ماهیت کنش های انسانی مانند پدیده مجرمانه تفاوت‌های پارادایمی در حوزه مطالعات علوم انسانی و اجتماعی است. در بخش نخست این کتاب با تکیه بر فهم هستی شناختی و انسان‌شناختی، مروری تاریخی بر سیر شکل‌گیری مهمترین پارادایم‌های این قلمرو از دانش صورت می گیرد.

در بخش دوم کتاب فرایند تغییرات اجتماعی در ایران و مفهوم معاصر جرم را بررسی شده است. برای جامعه شناسان، شتاب تغییرات اجتماعی در چند دهه اخیر مهمترین زمینه‌ساز بحران های اجتماعی و فرهنگی بوده است. گروهی آن را ناگزیر می دانند و در چندوچون آن می اندیشند و گروهی آن را تهدید فرهنگی و تمدنی می‌دانند و به دنبال کشف نسبت آن با نابسامانی‌ها و انحرافات برآمده‌اند.

در فصل سوم ماهیت فرهنگی پیشگیری اجتماعی با تأکید و مهندسی فرهنگی بررسی می شود. پیشگیری اجتماعی، ماهیتی فرهنگی دارد و تحقق آن منوط به تحقق نظام ارزشها و هنجارهای فرهنگی در سطح جامعه است تا در پرتو آن، فرایند جامعه پذیری افراد در فضای فرهنگی اتفاق بیفتد.

فرهنگ، جهانی شدن و علل انحرافات اجتماعی

جهانی شدن فرهنگ و مسائل فرهنگی فراگیر و کنترل جرم، موضوعی است که در فصل چهارم به آن پرداخته می‌شود. محیط فرهنگی که فضای اصلی وقوع و تحلیل پدیده هاست، تاثیر در خور توجهی در مولفه های پیشگیری اجتماعی دارد. فرایند جهانی شدن فرهنگ، با ایجاد تغییرات فرهنگی، اجتماعی و هویتی، متغیرهای پیشگیری هستند.

در فصل پنجم علل گرایش به انحرافات اجتماعی در ساختار اجتماعی جوامع در حال توسعه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. روند تحولات اجتماعی ایران با شروع برنامه های مدرنیزاسیون تغییر کرده است و تفاوت خود را در انحرافات اجتماعی و پدیده های مجرمانه نشان می‌دهد. این بخش از کتاب، با بررسی مدل نظریه پارسونز و برخی جامعه شناسان دیگر، منابع و الگوهای اولیه خشونت در ساخت اجتماعی جوامع مدرن و در حال توسعه مانند ایران را به بحث می گذارد.

تحولات فرهنگی اجتماعی ایران معاصر و پیشگیری از جرم موضوع فصل بعدی است. جوامع همانند نهادهای اجتماعی، نظام ارزشها، هنجارها و ساختارهای فرهنگی در حال تغییر و تحول هستند. گرچه تغییرات اجتماعی در تمام جوامع در زمان‌هایی اتفاق افتاده و می‌افتد و سطح و جهت آن از جامعه ای به جامعه دیگر متفاوت است.

سیاست گذاری فرهنگی، تغییرات نسلی، عرصه رسانه

جهان متکثر، اختلال هویتی و نسلی در ایران پس از انقلاب موضوعی است که مولف کتاب در فصل بعدی به آن می پردازد. از میان تاثیر و تاثرات فرایند جهانی شدن با همه منازعاتی که می توان در دامنه و شدت آن داشت، فرو ریختگی مرزهای فرهنگی، اهمیت ویژه‌ای دارد. اهمیت این مولفه از آن رو می باشد که یک نظام مستقل سیاسی و فرهنگی که داعیه حفظ استقلال و دفاع از مرزهای هویتی خود را دارد، بیش از همه در برابر تهاجمات فرهنگی از خود واکنش نشان می دهد.

طبقه متوسط جدید، تفاوت نسلی و بایسته های سیاست گذاری رسانه، موضوع فصل بعدی کتاب می باشد. بالطبع رسانه ملی در کوران رقابت‌ با انواع رسانه های نوین بایستی مبتنی بر تعریف دقیق خود از وضعیت مخاطبان، سیاست های خود را تنظیم کند. ایران معاصر بنابراین انبوهی از ادبیات تولید شده در حوزه جامعه شناسی توسعه و جامعه شناسی تغییرات اجتماعی، محمل تغییراتی در نگرش به سبک زندگی بوده است.این تفاوت ها بیشتر خود را در طبقه متوسط جدید شهری در قالب مهم ترین کنشگران اجتماعی و سیاسی ایران معاصر نشان می دهد.

امنیت اخلاقی و تصویر سازی رسانه ملی با اشاره به بایسته های رسانه ملی به موضوع پیشگیری از جرم، آخرین فصل این کتاب را تشکیل می دهد. مطالعات تاثیرات رسانه ها بر شکل دهی نگرش به جرم، مدتی است که توجه پژوهشگران حوزه های جامعه شناسی جنایی را به خود جلب کرده است. از طرفی اجرای طرح ارتقای امنیت اجتماعی و اخلاقی از سوی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و شیوه همراهی رسانه ملی با این طرح نیز ضرورت چنین مطالعه ای را ایجاب می‌کند./601/241/ح

مشخصات کتاب:

نام کتاب: گفتارهایی در جامعه شناسی جنایی ایرانی

مولف: وحید یامین پور و شهید شاطری پور اصفهانی

قطع: وزیری

تعداد صفحات: 282

سال نشر: 1396